"καυγάς δυο φαλακρών για μια χτένα", ήταν η αργεντινοβρεττανική
κόντρα.
Χόρχε Λουίς Μπόρχες
Όταν, η βρεττανή πρωθυπουργός Μ.Θάτσερ αποφάσισε τεράστιες
περικοπές των κονδυλίων για τα Φώκλαντ και παροπλισμό όλων σχεδόν των πλοίων
που τα προστάτευαν, η στάση της, εκτιμήθηκε από πολλούς αναλυτές ως
πρόκληση προς την Αργεντινή για εισβολή.
Τα Φώκλαντ , είναι μια άνευ σημασίας συστάδα νησιών στην μέση του ωκεανού, την ύπαρξη των οποίων η Θάτσερ σιχαινόταν, δεδομένου ότι και τό κόστος διατήρησης αυτής της αποικίας ήταν μεγάλο και τα οφέλη ανύπαρκτα.
Τα Φώκλαντ , είναι μια άνευ σημασίας συστάδα νησιών στην μέση του ωκεανού, την ύπαρξη των οποίων η Θάτσερ σιχαινόταν, δεδομένου ότι και τό κόστος διατήρησης αυτής της αποικίας ήταν μεγάλο και τα οφέλη ανύπαρκτα.
Η χούντα του στρατηγού Γκαλτιέρι στην Αργεντινή αντιμετώπιζε
την ίδια περίοδο,σοβαρά προβλήματα από το αυξανόμενο χρέος, την διογκούμενη
διαφθορά και την εντεινόμενη διαμαρτυρία για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων Στις 2 Απριλίου 1982 οι χουντικοί, αποφάσισαν να στρέψουν την
προσοχή του κόσμου σε ένα θέμα εθνικής σημασίας, καταλαμβάνοντας στρατιωτικά τα
νησιά και έτσι ο στρατός της Αργεντινής αποβιβάστηκε στα νησιά και τα κατέλαβε
διά περιπάτου.
Ο Γκαλτιέρι έδωσε στην πολιτικά ημιθανή Θάτσερ την ευκαιρία να ξαναζωντανέψει. Με ιμπεριαλιστικές εθνικιστικές κορώνες, η "σιδηρά κυρία" κατάφερε να εξαφανίσει το εργατικής εμπνεύσεως σύνθημα "διώξτε την σκύλα" και να κάνει της μόδας τα μπλουζάκια που έγραφαν "άντε γαμήσου χούντα". Γράφοντας στα παλιά της τα παπούτσια τον ΟΗΕ (κάτι που έκαναν κι ο Μπους με τον Μπλαιρ αργότερα, στο Ιράκ) και αποφεύγοντας κάθε προσπάθεια για διπλωματική λύση, οργάνωσε την επιχείρηση ανακατάληψης των Φώκλαντ. Η τεράστια πολεμική μηχανή των βρεττανών συνέτριψε την αντίσταση των αργεντινών σε λίγες εβδομάδες και η δημοτικότητα της Θάτσερ σκαρφάλωσε από το 25% στο 59%.
Με τον πόλεμο στα Φώκλαντ, η Θάτσερ είχε δημιουργήσει μια κρίση, έστω κι αν για πολλούς αυτή η κρίση ήταν τεχνητή. Ισχυροποιημένη από αυτή την κρίση, λοιπόν, η βρεττανή πρωθυπουργός θεώρησε ότι είχε φτάσει η κατάλληλη ώρα για την φρηντμανικής εμπνεύσεως αντεπανάστασή της.
Οι απεργούντες ανθρακωρύχοι, με το πανίσχυρο σωματείο τους, απετέλεσαν τον πρώτο στόχο τής Θάτσερ, η οποία δεν δίστασε να κάνει την εξής διάσημη δήλωση: "Έπρεπε να πολεμήσουμε τον εξωτερικό εχθρό στα Φώκλαντ και τώρα πρέπει να πολεμήσουμε τον εσωτερικό εχθρό, ο οποίος είναι πολύ πιο δύσκολος αντίπαλος αλλά εξ ίσου επικίνδυνος για την ελευθερία". Καταγράφοντας τους εργάτες ως "εσωτερικό εχθρό, λίαν επικίνδυνο", η Θάτσερ εξαπέλυσε όση κρατική βία διέθετε κατά των απεργών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα απετέλεσαν οι 8.000 οπλισμένοι αστυνομικοί, οι οποίοι εφόρμησαν σε εργάτες που διαδήλωναν έξω από ένα εργοστάσιο, αφήνοντας πίσω τους 700 τραυματίες.
Για να πατάξει τους εργάτες, το κράτος προσέλαβε 3.000 έκτακτους αστυνομικούς και προώθησε πράκτορές του στα συμβούλια των συνδικάτων. Ο υπουργός οικονομικών Νάιτζελ Λώσον ισχυρίστηκε αργότερα ότι η απειλή από τις εργατικές διεκδικήσεις ήταν ίδια με την απειλή του Χίτλερ και έπρεπε να αντιμετωπιστεί ανάλογα! Τελικά, μετά από αγώνα που κράτησε σχεδόν ενάμιση χρόνο, η Θάτσερ λύγισε την αντίσταση των εξουθενωμένων ανθρακωρύχων. Το μήνυμα της εξουσίας προς τα συνδικάτα ήταν σαφές: αφού νικήσαμε το πιο ισχυρό σωματείο της χώρας, δεν έχετε καμία ελπίδα.
Με την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα σε κατάσταση σοκ πια, η Θάτσερ όρμησε ασυγκράτητη. Υλοποιώντας την παραίνεση Φρήντμαν ("ό,τι έχεις να κάνεις, κάνε το γρήγορα"), μέσα σε έναν χρόνο ξεπούλησε όλα τα φιλέτα της βρεττανικής οικονομίας σε τηλεπικοινωνίες (British Telecom), φυσικό αέριο (British Gas), αεροπορικές εταιρείες (British Airways), αεροδρόμια (British Airport Authority), βιομηχανία μετάλλων (British Steel) κλπ, ενώ ξεφορτώθηκε και όλες τις μετοχές τής "BP", τις οποίες κατείχε το κράτος.
Οι βρεττανοί ονόμασαν την επιχείρηση ανακατάληψης των Φώκλαντ "Επιχείρηση Εταιρεία (Operation Corporate)". Όχι τυχαία, όπως απεδείχθη. Από αυτή την "επιχείρηση" γεννήθηκε στην Βρεττανία η "εταιρική" (κορπορατική) νεοφιλελεύθερη αντεπανάσταση, η οποία ονομάστηκε "θατσερισμός". Η Θάτσερ δημιούργησε μια κρίση για να χτυπήσει τα εργατικά δικαιώματα και το κοινωνικό σοκ από τον πόλεμο οδήγησε σε ένα πολλαπλάσιας έντασης σοκ από το τσάκισμα των εργατών. Υπό την επήρρεια αυτών των σοκ, η Θάτσερ μείωσε το κοινωνικό κράτος, σμπαράλιασε τα εργασιακά δικαιώματα και πραγματοποίησε τις πρώτες μαζικές ιδιωτικοποιήσεις δημοσίου πλούτου σε μια δημοκρατία δυτικού τύπου. Επί πλέον, σύμφωνα με τους δυτικούς αναλυτές, η "σιδηρά κυρία" απέδειξε με την πολιτική της ότι η "θεραπεία-σοκ" του Φρήντμαν μπορεί να βρει πρόσφορο έδαφος και σε μια δυτική δημοκρατία, αρκεί να δημιουργούνται οι κατάλληλες προς τούτο κρίσεις.
Μάλλον θα πρέπει να αντιστρέψουμε τις σχέσεις στην παραπάνω πρόταση για να αποτυπώσουμε την αλήθεια: όταν η δημοκρατία (δυτική ή άλλου προσανατολισμού) παύει να είναι δημοκρατία, τότε βρίσκει πρόσφορο έδαφος όχι μόνο ο φρηντμανισμός αλλά και κάθε άλλη καπιταλιστικής προελεύσεως θεωρία.
Ο Γκαλτιέρι έδωσε στην πολιτικά ημιθανή Θάτσερ την ευκαιρία να ξαναζωντανέψει. Με ιμπεριαλιστικές εθνικιστικές κορώνες, η "σιδηρά κυρία" κατάφερε να εξαφανίσει το εργατικής εμπνεύσεως σύνθημα "διώξτε την σκύλα" και να κάνει της μόδας τα μπλουζάκια που έγραφαν "άντε γαμήσου χούντα". Γράφοντας στα παλιά της τα παπούτσια τον ΟΗΕ (κάτι που έκαναν κι ο Μπους με τον Μπλαιρ αργότερα, στο Ιράκ) και αποφεύγοντας κάθε προσπάθεια για διπλωματική λύση, οργάνωσε την επιχείρηση ανακατάληψης των Φώκλαντ. Η τεράστια πολεμική μηχανή των βρεττανών συνέτριψε την αντίσταση των αργεντινών σε λίγες εβδομάδες και η δημοτικότητα της Θάτσερ σκαρφάλωσε από το 25% στο 59%.
Με τον πόλεμο στα Φώκλαντ, η Θάτσερ είχε δημιουργήσει μια κρίση, έστω κι αν για πολλούς αυτή η κρίση ήταν τεχνητή. Ισχυροποιημένη από αυτή την κρίση, λοιπόν, η βρεττανή πρωθυπουργός θεώρησε ότι είχε φτάσει η κατάλληλη ώρα για την φρηντμανικής εμπνεύσεως αντεπανάστασή της.
Οι απεργούντες ανθρακωρύχοι, με το πανίσχυρο σωματείο τους, απετέλεσαν τον πρώτο στόχο τής Θάτσερ, η οποία δεν δίστασε να κάνει την εξής διάσημη δήλωση: "Έπρεπε να πολεμήσουμε τον εξωτερικό εχθρό στα Φώκλαντ και τώρα πρέπει να πολεμήσουμε τον εσωτερικό εχθρό, ο οποίος είναι πολύ πιο δύσκολος αντίπαλος αλλά εξ ίσου επικίνδυνος για την ελευθερία". Καταγράφοντας τους εργάτες ως "εσωτερικό εχθρό, λίαν επικίνδυνο", η Θάτσερ εξαπέλυσε όση κρατική βία διέθετε κατά των απεργών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα απετέλεσαν οι 8.000 οπλισμένοι αστυνομικοί, οι οποίοι εφόρμησαν σε εργάτες που διαδήλωναν έξω από ένα εργοστάσιο, αφήνοντας πίσω τους 700 τραυματίες.
Για να πατάξει τους εργάτες, το κράτος προσέλαβε 3.000 έκτακτους αστυνομικούς και προώθησε πράκτορές του στα συμβούλια των συνδικάτων. Ο υπουργός οικονομικών Νάιτζελ Λώσον ισχυρίστηκε αργότερα ότι η απειλή από τις εργατικές διεκδικήσεις ήταν ίδια με την απειλή του Χίτλερ και έπρεπε να αντιμετωπιστεί ανάλογα! Τελικά, μετά από αγώνα που κράτησε σχεδόν ενάμιση χρόνο, η Θάτσερ λύγισε την αντίσταση των εξουθενωμένων ανθρακωρύχων. Το μήνυμα της εξουσίας προς τα συνδικάτα ήταν σαφές: αφού νικήσαμε το πιο ισχυρό σωματείο της χώρας, δεν έχετε καμία ελπίδα.
Με την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα σε κατάσταση σοκ πια, η Θάτσερ όρμησε ασυγκράτητη. Υλοποιώντας την παραίνεση Φρήντμαν ("ό,τι έχεις να κάνεις, κάνε το γρήγορα"), μέσα σε έναν χρόνο ξεπούλησε όλα τα φιλέτα της βρεττανικής οικονομίας σε τηλεπικοινωνίες (British Telecom), φυσικό αέριο (British Gas), αεροπορικές εταιρείες (British Airways), αεροδρόμια (British Airport Authority), βιομηχανία μετάλλων (British Steel) κλπ, ενώ ξεφορτώθηκε και όλες τις μετοχές τής "BP", τις οποίες κατείχε το κράτος.
Οι βρεττανοί ονόμασαν την επιχείρηση ανακατάληψης των Φώκλαντ "Επιχείρηση Εταιρεία (Operation Corporate)". Όχι τυχαία, όπως απεδείχθη. Από αυτή την "επιχείρηση" γεννήθηκε στην Βρεττανία η "εταιρική" (κορπορατική) νεοφιλελεύθερη αντεπανάσταση, η οποία ονομάστηκε "θατσερισμός". Η Θάτσερ δημιούργησε μια κρίση για να χτυπήσει τα εργατικά δικαιώματα και το κοινωνικό σοκ από τον πόλεμο οδήγησε σε ένα πολλαπλάσιας έντασης σοκ από το τσάκισμα των εργατών. Υπό την επήρρεια αυτών των σοκ, η Θάτσερ μείωσε το κοινωνικό κράτος, σμπαράλιασε τα εργασιακά δικαιώματα και πραγματοποίησε τις πρώτες μαζικές ιδιωτικοποιήσεις δημοσίου πλούτου σε μια δημοκρατία δυτικού τύπου. Επί πλέον, σύμφωνα με τους δυτικούς αναλυτές, η "σιδηρά κυρία" απέδειξε με την πολιτική της ότι η "θεραπεία-σοκ" του Φρήντμαν μπορεί να βρει πρόσφορο έδαφος και σε μια δυτική δημοκρατία, αρκεί να δημιουργούνται οι κατάλληλες προς τούτο κρίσεις.
Μάλλον θα πρέπει να αντιστρέψουμε τις σχέσεις στην παραπάνω πρόταση για να αποτυπώσουμε την αλήθεια: όταν η δημοκρατία (δυτική ή άλλου προσανατολισμού) παύει να είναι δημοκρατία, τότε βρίσκει πρόσφορο έδαφος όχι μόνο ο φρηντμανισμός αλλά και κάθε άλλη καπιταλιστικής προελεύσεως θεωρία.
Με στοιχεία από άρθρο
στο ΑΝΤΙαριστερά
