Συνιστά ξεχωριστή τιμή, για το «ΔΙΚΤΥΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ» όμιλο για την UNESCO στο Νομό Ημαθίας, η αποδοχή της
πρόσκλησή μας από τον Καθηγητή Αστροφυσικής και εκλεκτό φίλο Μάνο Δανέζη.
Έχω, μάλιστα, την τιμή, να εκπροσωπώ ένα σωματείο, που οι σκοποί και
στόχοι του στηρίζονται στον ελληνικό πολιτισμό. Κι είναι η ελληνική πολιτιστική
και πολιτισμική παράδοση, που αποτελεί θεμέλιο λίθο για τις αρχές και αξίες από
τις οποίες εμπνέεται η ΟΥΝΕΣΚΟ, όσον αφορά τους σκοπούς της και το έργο
της.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά, για τη διοργάνωση
αυτής της εκδήλωσης, το Παράρτημα Ημαθίας της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας
και το Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστημών. Επίσης, για την πολύτιμη συμβολή
τους, ευχαριστούμε θερμά, τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας και το Δήμο
Βέροιας.
Οι αρχές της ΟΥΝΕΣΚΟ, όπως διατυπώνονται στην Ιδρυτική της Πράξη,
στηρίζονται σε μία θεμελιώδη ιδέα:« Ότι για την ειρηνική συνύπαρξη των κρατών,
των λαών και των ανθρώπων δεν αρκεί η οικονομική ανάπτυξη και συνεργασία.
Γιατί οι αιτίες των συγκρούσεων δεν είναι μόνο οικονομικές ή
πολιτικές αλλά έχουν αναφορές στο πνευματικό και πολιτισμικό περιβάλλον, που
τις γέννησε ή τις εξέθρεψε.
Γι’ αυτό απαιτείται η πνευματική επαφή μεταξύ των κοινωνιών και των
πολιτών και ο επαναπροσδιορισμός της ηθικής διάστασης της πολιτικής. Γιατί η
ηθική αποτελεί τη βεβαιότητα της ουσίας της πολιτικής.
Όσο οι συγκρούσεις ξεκινούν στις σκέψεις των ανθρώπων, είναι στις
σκέψεις των ανθρώπων, που η άμυνα του πολιτισμού οικοδομείται και
ανασυγκροτείται».
Η προσπάθεια της OYΝΕΣΚΟ επομένως είναι αλληλένδετη με την επιστήμη.
Η γλώσσα της επιστήμης είναι παγκόσμια και ενωτική, όπως συμβαίνει και με τη
γλώσσα της τέχνης. Υπερβαίνει τις εθνικές, κοινωνικές και οικονομικές
διαφορές. Το ευγενέστερο ίσως εγχείρημα του ανθρώπου, συνίσταται στην κατανόηση
του ίδιου τού εαυτού του και της Φύσης. Χωρίς αυτή την κατανόηση δεν μπορεί να
είναι ευθύγραμμη η πρόοδος των κοινωνιών για έναν δικαιότερο κόσμο. Ο
Εκπαιδευτικός, Επιστημονικός και Πολιτιστικός Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών δεν
μπορεί να αρκεσθεί στο ρόλο αρχειοφύλακα «των πάλαι ποτέ καθορισμένων αξιών και
αρχών», αλλά θα πρέπει να γίνει «παρατηρητήριο του μέλλοντος». Μόνον έτσι θα
κατορθώσει να παίξει τον ρόλο της «ηθικής συνείδησης της ανθρωπότητας» και θα
έχει την δυνατότητα να προβλέπει τις μελλοντικές συνέπειες από τις ανθρώπινες
δράσεις και παρεμβάσεις σε πολλές σημαντικούς τομείς, όπως το περιβάλλον, η
αειφόρος ανάπτυξη, η πολιτιστική πολυμορφία, η φτώχεια, η άγνοια, η
μετανάστευση.Κι αν το παρόν ζούμε τις αναμνήσεις του μέλλοντός μας, τότε ο
μόνος δρόμος μας είναι: Η ειρήνη στον κόσμο, ο σεβασμός των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων, η αξιοπρέπεια και ανάπτυξη σε δημοκρατικές κοινωνίες.
Όπως όλοι μπορούμε να διαπιστώσουμε, ο δυτικός πολιτισμός διέρχεται μια περίοδο δραματικά αυξανόμενης κοινωνικής κρίσης, η
οποία συν τω χρόνω αποσαρθρώνει τις παγκόσμιες κοινωνικές δομές. Η οικονομική κατάρρευση που βιώνουμε δεν είναι το αίτιο
αλλά το αποτέλεσμα μιας ολοκληρωτικής
κατάρρευσης αξιών και ιδεών.Αυτό
που καταρρέει είναι ολόκληρο το «Δυτικό Πολιτισμικό Ρεύμα», όπως αυτό
διαμορφώθηκε, χρησιμοποιώντας τα επιστημονικά δεδομένα, της μεγάλης
επιστημονικής επανάστασης του 16ου
-17ου αιώνα.Για να κατανοήσουμε
τα αίτια αυτής της κατάρρευσης οφείλουμε να δούμε πως δημιουργείται ένα
Πολιτισμικό Ρεύμα.Βασικό αίτιο της συγκρότησης ενός πολιτισμού, είναι η
κατασίγαση των διαφορετικών ανθρώπινων Φόβων. Βασικό αίτιο δημιουργίας του
φόβου, είναι η έννοια της Ανάγκης και ειδικότερα οι πλαστές ανάγκες.Αν
καταρρεύσει ένα πολιτισμικό ρεύμα,
επανεμφανίζονται και γιγαντώνονται εκ νέου οι Ανθρώπινοι Φόβοι.Τότε
δημιουργείται η ανάγκη ανασυγκρότησης του πολιτισμού ή η αντικατάστασή του από έναν καινούργιο, ο
οποίος θα μπορεί να κατασιγάσει τους
«νέους» κοινωνικούς φόβους.Το ενδιαφέρον είναι, ότι βρισκόμαστε πλέον στην
περίοδο αλλαγής του υπάρχοντος πολιτισμικού ρεύματος και, ήδη, βιώνουμε τις
οδύνες του τοκετού του.Ένα σημαντικό όμως γεγονός, το οποίο παραμένει εντελώς άγνωστο
στην ευρύτερη κοινωνία, είναι ο πρωταγωνιστικός ρόλος της επιστήμης και των
επαναστατικών αλλαγών των βασικών ιδεών της, στη δόμηση του νέου πολιτισμικού
ρεύματος, που τόσο ανάγκη έχουν οι καταρρέουσες δυτικές κοινωνίες.Γι’ αυτήν την
ουσιαστική και θεμελιακή συνεισφορά, της επιστήμης στην δημιουργία του
πολιτισμού του μέλλοντός μας, θα συζητήσουμε σήμερα με το Δρ. Μάνο Δανέζη.
Σας
ευχαριστώ.
