Γράφει ο : Πάνος Μπόζος *
To παλαιό λαϊκό τραγούδι έλεγε «Ό,τι αρχίζει ωραία τελειώνει με πόνο…» και είναι ίσως μια φράση που σε πολλούς φέρνει στο νου πως πέρασαν κιόλας σχεδόν 40 χρόνια από τις πρώτες ελεύθερες αυτοδιοικητικές εκλογές, τότε που φούντωναν οι ελπίδες και τα όνειρα ότι επιτέλους η Ελλάδα θα γίνει μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα, μια χώρα όπου θα λειτουργούν οι θεσμοί, θα υπάρχει διάκριση των εξουσιών, το κράτος θα πάψει να είναι σκληρό και απόμακρο, θα σταθεί επιτέλους δίπλα στους πολίτες και τα προβλήματα που τους ταλανίζουν.Πέρασαν κιόλας 40 χρόνια και ξαναγυρίζουμε στο σημείο μηδέν, ξαναγυρίζουμε σε μια Αυτοδιοίκηση απαξιωμένη στη συνείδηση των πολιτών, υποβαθμισμένη και περιθωριοποιημένη από την κεντρική διοίκηση, χωρίς πόρους, χωρίς αυτοτέλεια, με αρμοδιότητες χωρίς περιεχόμενο και ουσία…
Αναρωτιέται άραγε κανείς πώς φτάσαμε ώς εδώ; Πώς φτάσαμε να διοικούν ιστορικούς Δήμους Ψινάκηδες και Μπέοι, πρόεδροι ομάδων, αποτυχημένοι πολιτευτές, τηλεπερσόνες και άλλα «φρούτα» της εποχής; Πού είναι ο Μπένος, ο Μπέης, ο Άννινος και τόσοι άλλοι άνθρωποι της Αυτοδιοίκησης, που πήραν στους ώμους τους τον θεσμό, τον έφεραν στο κέντρο της πολιτικής σκηνής, συνομίλησαν σαν ίσοι προς ίσους με την κεντρική διοίκηση, απέσπασαν αρμοδιότητες και πόρους, έγιναν με λίγα λόγια πραγματικοί δήμαρχοι στις πόλεις τους.
Η πτώση ήρθε αργά αργά, αλλά σταθερά, «ανεπαισθήτως» που λέει και ο ποιητής… Πρώτα κοπήκανε οι πόροι, ύστερα τους φόρτωσαν τις ζόρικες αρμοδιότητες (χωρίς τα ανάλογα κονδύλια…), τους επέβαλαν διπλούς και τριπλούς ελέγχους για κάθε απόφαση, ο Ρακιντζής κάθε χρόνο τους ανακήρυττε «πρωταθλητές της διαφθοράς!».
Oι υπουργοί (ακόμα και αυτοί που χρησιμοποίησαν την Αυτοδιοίκηση ως εφαλτήριο) τους αντιμετώπιζαν ως παρακατιανούς και στο τέλος απέμειναν (πάλι) με τα απορρίμματα, το φωτισμό, το πράσινο και τις… παρελάσεις! O A. Παπανδρέου χαρακτήριζε την Αυτοδιοίκηση ως ένα από τα τρία βάθρα της Δημοκρατίας, μαζί με το Κοινοβούλιο και τον Συνδικαλισμό, γιατί γνώριζε πολύ καλά ότι η ανάπτυξη και η προκοπή της χώρας θα γίνει πραγματικότητα μόνο αν η ξεχασμένη ελληνική περιφέρεια ανέβει στο τρένο της προόδου και του εκσυγχρονισμού.
Τη δεκαετία του ’80 είδαμε να πραγματοποιείται μια πραγματική επανάσταση στο χώρο της Αυτοδιοίκησης. Νέοι άνθρωποι, νέες ιδέες, νέες πρωτοβουλίες σε όλη τη χώρα. Οι άνθρωποί της έπαψαν να είναι οι «βλαχοδήμαρχοι» του παρελθόντος, αλλά αναδείχθηκαν σε πρωταγωνιστές της πολιτικής ζωής διεκδικώντας συνεχώς νέες αρμοδιότητες, νέες ευθύνες, νέους πόρους, ήρθαν σε επαφή με Ευρωπαίους συναδέλφους, οργάνωναν συνέδρια και ημερίδες (τα συνέδρια της τότε ΚΕΔΚΕ ήταν πολιτικά γεγονότα πρώτης γραμμής…), ανάγκασαν, με λίγα λόγια, την κεντρική διοίκηση σε πλήρη αναγνώριση του ρόλου και της προσφοράς τους.
Η αναγνώριση ολοκληρώθηκε με την εφαρμογή του «Καποδίστρια» και του «Καλλικράτη», δύο τεράστιων παρεμβάσεων στην πολιτική, οικονομική, κοινωνική ζωή της χώρας, τα αποτελέσματα των οποίων ακόμη δεν έχουν εκτιμηθεί σε όλο τους το εύρος…
Εύλογα τίθεται το ερώτημα: Τι στο καλό έγινε και όλα αυτά γκρεμίζονται σαν χάρτινος πύργος, γιατί ξαναγυρίζουμε σε μέρες ξεχασμένες; Την πρώτη και κύρια ευθύνη την έχουν οι ίδιοι οι άνθρωποι της Αυτοδιοίκησης! Την ώρα που είχαν αναδειχθεί σε βασικούς παράγοντες της πολιτικής ζωής, την ώρα που τα φώτα της δημοσιότητας είχαν στραφεί πάνω τους παρακολουθώντας τη δράση τους, πολλοί δήμαρχοι (μεθυσμένοι από την εξουσία και το χρήμα…) μετατράπηκαν σε τοπικούς δυνάστες, αδιαφόρησαν για την τοπική κοινωνία, βουτήχτηκαν στη διαφθορά και η μόνη τους έγνοια ήταν η διατήρησή τους στην εξουσία…
Προκάλεσαν με τη συμπεριφορά τους, τον νεοπλουτισμό τους, την εμμονή τους να παραμένουν στην εξουσία 8, 12, 16, 20 χρόνια συνεχώς! Κανονικοί επαγγελματίες δήμαρχοι δηλαδή… Το δυστύχημα είναι ότι το (μεγάλο) αυτοδιοικητικό κίνημα ανέχτηκε και δεν αποδοκίμασε αυτά τα φαινόμενα και έτσι… τους πήρε όλους η μπάλα! Ο «Καλλικράτης» τους έδωσε μια τεράστια ευκαιρία να αναδειχθούν σε πραγματικούς τοπικούς άρχοντες, αλλά την πέταξαν στα σκουπίδια.
Αντί να πάρουν στα χέρια τους ΟΛΟΚΛΗΡΗ την ευθύνη για την Υγεία, την Παιδεία, την Πρόνοια, τα έργα, τον χωροταξικό, τον πολεοδομικό σχεδιασμό και τόσα άλλα που αφορούν τη ζωή των πολιτών, καθηλώθηκαν στη μιζέρια και στην γκρίνια παρακολουθώντας την κεντρική διοίκηση να τους αφαιρεί αρμοδιότητες, πόρους, να τους ακυρώνει ομόφωνες αποφάσεις των Δ.Σ… Ακόμα και τον φόρο ακινήτων δεν τους επιτρέπει να διαχειριστούν! Για σκεφτείτε μια ανάλογη συμπεριφορά προς τους δημάρχους του Λονδίνου, του Παρισιού, της Ρώμης και τόσων άλλων ευρωπαϊκών πόλεων.
Εδώ ο κ. Καμίνης, ο κ. Μπουτάρης (και όχι μόνο…) εκλιπαρούν τους υπουργούς, τους γεν. γραμματείς, τους περιφερειάρχες και – ακόμα χειρότερα – τους διορισμένους γραμματείς της αποκεντρωμένης διοίκησης για λίγα ψίχουλα. Πραγματική κατάντια που έχει ως μοναδικό αποτέλεσμα την πλήρη απαξίωση του θεσμού, που οδηγεί, με σίγουρα βήματα, στο τέλος της Αυτοδιοίκησης…
* Ο Πάνος Μπόζος είναι μαθηματικός και έχει διατελέσει για πολλά χρόνια δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο Κηφισιάς
